Şirketler Neden Delaware’ı Tercih Ediyor?

Mustafa Emre Selek
13 min readOct 9, 2021

Bana sıklıkla Delaware’de neden bu kadar çok şirketin kurulduğu soruluyor. Neden gerçekten? Delaware’in ABD’de şirket kurulumu için tercih edilen bir eyalet olma durumunu halen sürdürdüğü bir gerçektir. 1900’lerin başından beri Delaware, şirketlerin kuruluş yeri olarak öne çıkmaktadır ve bu şirketler; limited sorumlu şirket, limited ortaklıklar ve yasal iş ortaklıkları gibi sayısı artış gösteren alternatif şirket türlerinin eklenmesiyle akıllıca büyümeye devam etmektedir. Bir milyona yakın şirket Delaware’i yasal merkezi haline getirmiştir. Dahası, Delaware’de kurulan şirketlerin sayılarındaki fazlalık önemli olsa da bundan daha da önemli olan gerçek ise pek çok büyük ve önemli şirketin de Delaware’de kurulmuş olmasıdır. Fortune 500’ü oluşturan şirketlerin yarısından fazlası Delaware’de kurulmuştur. Delaware’in, iş dünyası için şirketlere hizmet veren bir marka haline gelmesi şaşırtıcı değildir.

Mustafa Emre Selek / mustafaemreselek@gmail.com

Peki Delaware’in bu prestijinin hatta saygınlığının kaynağı nedir? Şirketler neden Delaware’ı tercih etmektedir? Bana kalırsa bu sorunun cevabı bir değil birden çok şeyden oluşmaktadır. Ülkedeki en esnek ve gelişmiş şirket kanunlarından olan Delaware Genel Şirketler Yasası bunlardan biridir. Bir diğeri, Delaware’ın, büyük saygı duyulan ticaret mahkemesi “Court of Chancery” olmak üzere Delaware mahkemelerinin varlığıdır. Ticaret kanunu ve diğer şirketler hukuku kurallarını güncel tutmanın önemini ciddiye alan Eyalet Meclisi’nin varlığı da cevaplardan bir diğeridir. Sorunun cevabı, bir devlet bürokrasisinden çok hizmet sunduğu şirketlerden biri gibi düşünen ve hareket eden Eyalet Sekreterlik Ofisini de kapsamaktadır.

Delaware’ı şirketler ve diğer girişimler için çekici hale getiren faktörler arasında bir dizi başka faktör de bulunmaktadır. Delaware, halkının iş dünyasını desteklediği küçük bir eyalettir. Delaware halkı şirket imtiyaz vergilerinden elde edilen gelirin eyalet bütçesinin önemli bir parçası olduğunun ve şirketler hukuku alanında uzmanlaşmış Delaware hukuk firmalarının ciddi sayıda insanı istihdam ettiğinin bilincindedir. Bunun bir sonucu olarak Delaware halkı, Delaware şirketler hukukunun en üst düzeyde korunması konusunda yasama meclisine destek vermektedir. Tüm ülke genelindeki avukatların da Delaware şirketler hukukundan memnun olduğu bir gerçektir. Pek çok avukat Delaware şirketler hukukunu hukuk fakültesinde öğrenmektedir. Delaware davaları, şirketler hukuku derslerinin neredeyse hepsinde tartışılmakta, bu nedenle Amerikalı avukatlar genellikle Delaware şirketler hukuku hakkında bilgi sahibi olmaktadır. Bu sayede, avukatlar için ticari işlemleri kolaylaştıran ortak bir ticari dil oluşmuştur ve bu da iş hareketlerini kolaylaştıran ve hızlandıran bir araç olmuştur. Muhtemelen en önemli unsur aynı zamanda ifade etmesi en zor olandır. Bu unsur kendini, Delaware şirket yasalarını belirleyen tarih ve gelenek ile, özellikle “Court of Chancery” yani Şirketler Mahkemesinin kanunlara bir öngörü ve eşi görülmemiş bir saygıyla yaklaşmasında göstermektedir. Hukuk fakültesi profesörü olan bir arkadaşıma bir keresinde ulusal şirketler hukuku yasası oluşturmanın esasları sorulmuştu. “Biz zaten ulusal bir şirketler yasasına sahibiz. Bu yasanın ismi Delaware şirket yasasıdır.” şeklinde cevaplamıştı. Elbette, kastettiği yalnızca kanunun varlığı değil, Amerika şirketler hukuku kuralları olarak da genel kabul görmüş olan Delaware şirket yasasının adım adım, her dava ile yaşanan gelişimiydi.

Bu unsurlardan her biri, Delaware’ın ticari kuruluşlar tarafından yasal merkezleri olarak tercih edilmesinde özel bir cazibe faktörü olarak katkı sunmaktadır. İlerleyen bölümler, bu unsurların özelliklerini, Delaware’ı bu denli ilgi çekici yapan bir dizi etmeni ve birbirleriyle olan etkileşimlerini açıklamaktadır.

Kanunlar

Delaware Genel Şirketler Yasası bir anlamda Delaware’de şirketleşmeyi teşvik eden unsurlardan en az benzersiz olanıdır. Bunun nedeni, bunun en kolay kopyalanabilecek unsur olmasıdır. Hatta kanunun bazı bölümleri -bazı yerlerde neredeyse tamamı- diğer yargı alanlarında kopyalanmıştır. Ancak, kanunun kopyalanmasının mümkün olmasına rağmen, kanunların uygulanmasındaki süreç ve mevzuatı oluşturan bakış açısı bambaşka bir konudur. Delaware’deki kanun, planlanmış olduğu gibi, dinamik bir yapıdadır. Modern Delaware ticaret kanunun kökleri 19. Yüzyılın son on yılına dayansa da yıllar içinde sürekli revize edilmiş ve ince ayrıntılarla mükemmelleştirilmiştir.

Bu kanunlar, şirketlere ve onların hissedarlarına, işlerini yürütürken maksimum esnekliğe imkan tanımak amacındadır. Bu nedenle, tüm kuralları düzenlemiş bir kanun kitabı olma amacını taşımamaktadır. Hatta regülasyonlara karşı bir ön yargı ile yazılmıştır. Kanun hazırlayanların her kurumsal durum için ayrıntıları düzenlemeyi denediği ya da akla gelebilecek her olasılıkla uğraştığı bazı ticaret kanunlarına kıyasla, Delaware şirketler kanunu ayrı bir kalitededir. Gösterilen her çaba karmaşıklığı önlemek ve kanunlaştırma sürecini kolaylaştırmak üzerinedir.

Öte yandan, mevzuatta, pratikte iş planlamasını bozabilecek sorunlarla başa çıkmak için pek çok önlem mevcuttur. Örneğin, Delaware Genel Şirketler Yasası, hissedarların yöneticilerin sorumluluğunu kurumsal tüzükte uygun bir dille sınırlamalarına izin veren yolu açmıştır. Bu yaklaşım, şirketlerin yetenekli liderlerden mahrum olmasıyla sonuçlanabilecek, yöneticiler ve memurlar için yüksek sorumluluk sigortası maliyeti ile ilgili oluşabilecek sorunlar için doğrudan bir çözümdür. Aynı şekilde, mevzuat, şirketlere, başka yerlerde geniş ölçüde kopyalandığı şekilde, yöneticileri, şirket çalışanlarını ve görevlilerini koruma yetkisi veren hükümler de içermektedir.

Daha basit bir ifadeyle, Genel Şirketler Yasası, şirketlerin iç işleyişinin rahatça yürütülebilmesi için tasarlanmış bir dizi önlemi barındırmaktadır. Örneğin, yönetim kurulu komitelerinde, bir üyenin eksik ya da komiteye katılabilecek yeterlilikte olmaması durumunda, komiteye dahil olabilecek yedek üyeleri bulundurulabilmektedir. Evraklarda bir hata olması durumunda, şirket belgelerinin düzenlenmesi için Eyalet Sekreterliği’ne düzeltme sertifikaları ile başvuru yapılabilmektedir. Şirketler ve diğer ticari varlıklar için bir limited şirket, bir limited ortaklık veya bir iş ortaklığı olarak şirket türünü değiştirmek adına basitleştirilmiş bir prosedür de bulunmaktadır. Bu gibi hükümlerin varlığı, bir kurumlar merkezi olarak Delaware’ın başarısındaki ilgi çekici yan faydalardır. Çok fazla Delaware şirketi olduğundan, bu şirketlerin müdürleri ve danışmanları, yaşanmış ya da yaşanması muhtemel iş sorunlarını başka bir yerde görülmeden önce tespit edebilmektedirler. Aşağıda açıklandığı üzere Delaware avukatlarının ve Delaware yasama meclisinin açık iletişimleri, bu sorunları hızlı ve derinlemesine yöntemlerle tespit etmeyi

kolaylaştırmaktadır. Bu şekilde, Delaware Genel Şirket Yasası, yarattığı geniş kabul gören yapısından dolayı oluşan sinerjinin etkilerinden faydalanmaktadır.

Bir işletmenin bir şirket olarak değil, yukarıda açıklanan alternatif şirket türlerinden biri olarak düzenlenebilmesini sağlayan Delaware yasasının hükümleri, Delaware’in ticari kuruluşlar için resmi bir kuruluş noktası olarak tercih edilmesindeki çekiciliğini artırmaktadır. Bazı yöneticiler ve girişimciler, kurumsal biçimdeki önemli esneklikle birlikte, bir limited şirket, yasal iş ortaklığı veya limited yükümlülük ortaklığı şeklinde çalışarak iş ihtiyaçlarının daha iyi karşılandığının farkına varmışlardır. İş yapmak için özelleşmiş şirket formatlarının neredeyse tümü, Delaware ticaret yasası kapsamındadır. Örneğin, limited sorumluluk türündeki şirket yapıları, formalitelerin azlığı ve vergi avantajları dolayısıyla şirketler için oldukça ilgi çekicidir.

Yasama Meclisi

Şirketleri Delaware’nin bir parçası olmaya teşvik eden önemli unsurlar paketinde yer alan konulardan biri de Delaware yasama meclisinin ticaret hukuku meselelerine büyük bir öncelik vermesi ve bu konulara gerçek bir uzmanlık getirebildiği gerçeğidir.

Delaware Genel Şirket Yasası, baro ile eyalet yasama organı arasındaki yazılı olmayan kurallardan en çok faydalanan unsurdur. Daha geniş bir ifadeyle, yasanın şartları, yasama organının kanundaki neredeyse tüm değişiklikleri önermesi, derlemesi ve taslaklaştırması için Delaware Barosu’nun Şirketler Hukuku Bölümünün uzmanlığına başvuracağını onaylamaktadır. Baronun, şirketler yasasını önerirken, dar görüşlü müvekkil çıkarlarını dikkate almamak, sorunları adil ve tarafsız bir şekilde sunmak ve şirketler hukukunu ilgilendiren konularda yasama organı ile her zaman işbirliği içinde çalışmak zorunda olduğu anlaşılmaktadır. Delaware’nin küçük bir şehir olması gerçeği de bu anlayışa yardımcı olmaktadır. Eski bir özdeyiş olan “söz senettir” anlayışı, insanların sürekli etkileşim içinde bulunduğu bir çevrede daha çok işe yaramaktadır. Bu organizasyon sayesinde, Delaware yasama organı, yasama işlemini gerçekleştirirken rutin bir şekilde şirketler hukuku meseleleriyle uğraşan kişilerin donanımını kullanabilmekte ve onların aracılığıyla Delaware barosuna yapıcı fikir ve öneriler sunan, ülke genelindeki avukatlar ağına ulaşabilmektedir.

Yasama Meclisi’nin şirket hukuku konularındaki ilgili tecrübesi ve bu meselelerin Delaware için teşkil ettiği önemin bir sonucu olarak yasama organı Delaware şirket kanunun istikrarını vurgulayan bir felsefe geliştirmiştir. Delaware’de bulunan şirketleri etkileyen mevzuatın altında yatan yol gösterici ilke, dengeli bir yasaya ulaşmayı başarmaktır. Yasama organı, çok akıllı bir yaklaşımla, uzun vadede, en iyi şirketler hukukunun, şirketlerin hizmet ettiği tüm destek gruplarına saygı duyan bir yasa olması gerektiğini ve herhangi bir gruba kısa vadede verilecek olan imtiyazların kanunlara olan saygıyı azaltacağını ve yasanın uzun vadeli olmasına engel olacağını öngörmüştür. Ayrıca, Delaware’de bu denli çok şirketin kurulmuş olması da tek bir şirketin ya da küçük bir şirketler grubunun yasa üzerinde yoğun bir etkisi olamayacağı gerçeğini de beraberinde getirmekte, bu da yasanın istikrarını daha da sağlamlaştırmaktadır.

Bu anlamda, şüphesiz ki Delaware yasama organı eyaletin çıkarlarına hizmet etmektedir. Yasama meclisi ve Delaware halkının geneli Delaware şirketler yasasının ulusal boyuttaki itibarıyla gurur duymaktadır. Her şeyde olduğu gibi insanlar kendileri için önemli olan konulara daha fazla önem gösterirler. Delaware Genel Şirket Yasası, Delaware’nin seçilmiş temsilcileri için de önemli bir önceliktir. Bu nedenle, Delaware Yasama Meclisi, Delaware’yi şirket kuruluşları için en çok tercih edilen eyalet haline getiren önemli faktörlerden biridir.

Mahkemeler

Tecrübeli birçok avukat için müşterilerine Delaware’de şirket kurmayı önermekteki temel nedenleri, Delaware mahkemelerine ve bu mahkemelerin geliştirdiği içtihat hukukuna inanmalarıdır. Özellikle, Court of Chancery’nin ulusal saygınlığına ve önemine dikkat çekmektedirler.

“Delaware Court of Chancery”nin temelleri 1792'ye dayanmaktadır. Farklı chancery mahkemelerinin kökenleri hukuk meselelerinden farklı olarak eşitlik meseleleriyle ilgilenmeleri ile çok daha eskilere, Normanlar İngilteresinin kilise mahkemelerine dayanmaktadır. Delaware’de farklı bir eşitlik mahkemesinin kurulmasının altında yatan sebepler ise belirsizdir. Şirket yasası meselelerini kapsayan davalar için Delaware’de, jürinin bulunmadığı ve yargıçların rutin olarak çağırılarak fikirlerini yazılı şekilde beyan ettikleri ayrı bir mahkemede yoğunlaşılması önemli bir gerçektir. Zaman içerisinde, bu yasa karar organının varlığı, ve şirket hukuku meselelerindeki uzmanlığının getirdiği itibarı, iş ile ilgili konularda yargı

yetkisinin giderek daha fazla Court of Chancery ‘de yoğunlaşmasını sağlamıştır. Esasen, hukuk kurallarının gelişiminde olduğu gibi mahkeme sisteminde de simbiyotik şekilde birbirinden beslenen bir ortaklık oluşmuştur ve varlığını bu şekilde sürdürmektedir. Court of Chancery şirketler hukuku meselelerinde uzmanlık geliştirmiştir. Bu uzmanlaşma ile gelen itibar mahkemeye daha fazla davanın gelmesine ve itibarının da bu şekilde daha çok artmasına sebep olmuştur.

Mahkemenin bu itibar ve önemi, Court of Chancery’ye çok daha incelikli bir şekilde de faydalı olmaktadır. Özellikle, bu durumun mahkemeye, Delaware’nin en iyi avukatlarının mahkemede şansölye hakim ve şansölye hakim yardımcısı olmayı istemeleri şeklinde de faydası olmaktadır. Kurumsal işler barosunun saygınlığı sadece Delaware’de değil, tüm ülkedeki bilinirliği ile de ölçülmektedir. Delaware avukatlarının en çok keyif duydukları konulardan biri biri Court of Chancery’nin başkalarında yarattığı hayranlıktır. Bunu özellikle mahkemede ilk kez yer alan ve şehir dışından gelen avukatlara eşlik ederken yaşamaktadırlar. Avukatlar, argümanlarını, etrafı eski hakimlerin portreleriyle donatılmış küçük bir mahkeme salonunda, karşılıklı soru ve görüş alışverişleri ile sunmaktadır. Avukatlar, davalarını kazansalar da kaybetseler de, yargıçların davalara çok iyi hazırlanmış olmasından, karmaşık ticari işlemlerle ilgili bilgi ve yatkınlıklarından, hakimlerin sorularının yansıttığı şirketlerin iç işlerine ilişkin görüşlerinden, her iki tarafa da gösterilen nezaket ve saygıdan etkilenmektedirler.

Court of Chancery’nin özel kalitesinden şüphe eden herhangi birinin Mahkeme’nin 200. yıl dönümü kutlamasını görebilmiş olmasını dilerdim. Eyalet başkenti Dover’de, Green’de yer alan orijinal adliye binasında ilk “Court of Chancery” davalarının yeniden canlandırılmasından sonra tüm gün süren konuşmaların ve aktivitelerin ardından, Wilmington’s Hotel du Pont’da gerçekleşen ışıltılı bir resmi yemek gerçekleştirilmişti. Salon dolup taşmıştı. Konuşmacılar mahkemenin gurur verici tarihini anlatan konuşmalar yapmıştı. Bazıları William Killen (1793–1801) ve Nicholas Ridgley (1801–1830) gibi erken dönem hakimlerinden adeta yaşayan, az önce odadan çıkmış bir arkadaşları ya da saygı duydukları bir öğretmenleri gibi samimi bir şekilde bahsetmişlerdi.

Birleşmiş Devletler Yüksek Mahkemesi eski baş yargıcı William Rehnquist, Mahkeme’nin benzersiz statüsünü ve nedenlerini özetlemişti. İlk olarak Court of Chancery’nin tasarısı gereği, diğer yargı sistemleri için büyük iş yükü oluşturan ceza ve haksız fiil davalarında yargı yetkisine sahip olmadığına ve bu nedenle kurumsal davaları hızlı ve etkili bir şekilde ele alabildiği gerçeğine dikkat çekmişti. Ardından sözlerine şu şekilde devam etti: “Yüzyılın başından beri Amerika Birleşik Devletlerinin her yerinden avukatlar, Delaware şirketler hukukundaki bütün hükümlerinin yıllar içerisinde sayısız davada gözden geçirilmiş ve yorumlanmış olduğu gerçeğine dayanarak Delaware Court of Chanceryyi takdir etmektedir. Başka herhangi bir eyalet mahkemesinin böyle bir iddiada bulunabilmesi mümkün değildir. Bir akademisyenin belirttiği üzere “Delaware’deki yüksek hacimli kurumsal davaların yarattığı ölçek ekonomileri, verimli ve uzmanlaşmış bir mahkeme sisteminin ve baronun gelişmesine katkıda bulunmuştur.”

En önemlisi belki de devralma süreçlerinin dışında… çoğu Delaware şirketinin kendilerini davaların bir tarafı olarak bulmamalarıdır. Davalardaki karar süreci kanunları o kadar iyileştirmiştir ki, iş sahipleri genellikle işlerini hukuk davalarından kaçınacak şekilde düzenleyebilmektedirler. Bu durum, Court of Chancery için yargının alabileceği en yüksek övgüyü getirmektedir. Bir başka yoruma göre zaman bir kurum için en iyi testtir ve Delaware kanunları zaman içerisinde saygı ve kendisine benzenilmeye çalışılması övgüsünü kazanmıştır. Böyle bir başarı, ani değil fakat dikkatli, ölçülü, ve uzun süreli bir titizliğinin sonucudur.”

Baş Yargıç’ın belirttiği gibi, Delaware şirketlerinin çoğu hiçbir Court of Chancery davasının tarafı olmamıştır. Öte yandan, tanıdığım tecrübeli bir hukuk müşaviri konuya farklı bir pratik yaklaşım getirmişti. Bana, şirketi dava edilecekse bunun, kendisini ifade fırsatı bulabileceği ve konusunda bilgili bir hakimin yer aldığı Court of Chancery’de olmasını tercih edeceğini

söylemişti. Court of Chancery’nin tarihinin, geleneğinin ve mükemmel hakimlerinden oluşan insan kaynağı varlığının hızlıca farklı bir yargı mahkemesine aktarılması mümkün değildir. “Court of Chancery” tamamen Delaware’a özgü bir kurumdur. Bu mahkemenin varlığı, şirketlerin Delaware’da kurulmayı tercih etme nedenlerinden bir diğeridir.

Bununla birlikte, Court of Chancery tarafından karara varılan ve şirketler hukukunu ilgilendiren pek çok dava Delaware Yüksek Mahkemesine temyiz edilmezken, Delaware şirketler hukuku ile ilgili en iyi bilinen kararların bazıları bu mahkemeye yapılan temyizlerde alınmıştır. Delaware Yüksek Mahkemesi, özellikle de zamanın çok önemli olduğu temyiz karalarını çok hızlı inceleyebilmesiyle bilinir hale gelmiştir. Nitekim, Yüksek Mahkeme’nin ayrıntılı fikirlerden oluşan bir savunmayı dinledikten çok kısa bir süre sonra kararını açıklaması olağandışı bir durum değildir. Bu nedenle, Delaware mahkeme sistemi, şirketler hukuku konularında her düzeyde uzun ve sofistike bir deneyime sahiptir ve gerektiğinde bu konularla hızlı bir şekilde ele alma konusundaki yaklaşımını da göstermektedir.

İçtihat Hukuku

Delaware’ın şirketleşme yasasındaki uzmanlığının somut kanıtı Court of Chancery ve Delaware Yüksek Mahkemesi tarafından yıllar içinde oluşturulmuş olan içtihatlardır. “The Delaware Corporation Law” yani “Delaware Şirketler Hukuku”nu oluşturan, yazılmış olan kanunlardan çok bu içtihat hukukudur. Bu içtihatların varlığı, yeni bir iş kuracağı yere karar verecekler için pratikte pek çok avantaj sağlamaktadır. İlk olarak, Delaware yasası şirketler için ortak bir değerdir. Avukatlar ve yargıçlar yasa hakkında bilgilidir ve yasaya saygı duymaktadırlar. Baş Yargıç Rehnquist’in belirttiği gibi, “Delaware eyalet mahkeme sistemi şirketler hukuku alanında ulusal seçkinliğini yaratmıştır…”

Delaware şirketler hukukunun kapsamı ve bir standart olarak büyük kabul görmesi nedeniyle, Delaware şirket yöneticilerinin, faaliyetlerinin yasal sonuçlarını değerlendirirken başka bir rehbere ihtiyacı yoktur. Avukatlardan sıklıkla, Delaware mahkemelerinin belirli bir konuda nasıl karar vereceklerine dair varsayımsal sorular alıyorum. Konuyla ilgili yasanın bulunmadığı ya da mevcut emsallerin net olmadığı başka bir eyaletteki bir şirkete danışmanlık yaptıklarını belirtiyorlar. Diğer yargı mahkemelerinin Delaware yasasını örnek alacağına inandıklarından Delaware mahkemelerinin belli bir konuda nasıl karar vereceğini öğrenmek istiyorlar. Delaware şirketleri faaliyetlerinin her yerde tanınan ve saygı duyulan bir kanun ile yönetilmesi avantajından yararlanmaktadır.

Şirketler yasasının zenginliği aynı zamanda şirketlerin kurumsal planlamaları için de bir nimettir. Şirket yöneticileri bilinen sorunların üstesinden gelebilirler. Ancak, asıl zorlukları henüz bilinmeyen sorunlardır. Delaware’de kurulmuş şirketler için belirli bir konunun mahkemelerde daha önce ele alınmış olması ve konuyla ilişkili bir yasanın bulunma olasılığı başka yerde kurulmuş şirketler için olduğundan çok daha fazladır. Delaware’da kurulan şirketlerin tercihlerinden bahsetmişken, Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu eski Başkanı ve Amerikan Hukuk Enstitüsü Kurumsal Yönetim İlkeleri projesinin ilk Baş Raporcusu Ray Garrett Jr. şunları söyledi: “Neden Delaware’a gidiyorlar? Nerede şirket kurmanın uygun olacağı konusunda biraz olsun kafa yormuş hiçbir avukat için bunun gizemli bir soru olacağını düşünmüyorum. Esneklik, sermaye yapısı ve kurumsal hedefler konusunda endişelisiniz. Gerçek şu ki, Delaware kanunları daha kapsamlıdır ve bugüne kadar kararlarıyla daha fazla soruya cevap bulunmasını sağlamıştır. Hoşunuza gitsin veya gitmesin, bir soruya Delaware Yasası kapsamında cevap bulmanız, örneğin kurumsal alanda çok az davaya sahip olan Illinois yasası altında cevap bulmanızdan daha kolaydır. Ayrıca herkes için faydadan çok zararı olan sınırlandırmalar da bulunmamaktadır.”

İş konularıyla başa çıkmakta uzmanlaşmış mahkemelerin bulunmasının Delaware’da kurulmuş olan şirketler için faydaları vardır. Ancak, bu mahkemeler tarafından yazılmış çok sayıda emsal içtihat kararının bulunması, bu mahkemelere başvurma ihtiyacını azaltacağı için daha da değerlidir.

Eyalet Sekreterlik Ofisi

Delaware Eyalet Sekreterliği’nin Şirketler Bölümü, hukukun Eyalet Sekreterliği tarafından yapılmasını gerektirdiği tüm hukuksal şirket başvurularını yürütür, tüm Delaware şirketlerinin ve alternatif kuruluşların resmi kayıtlarını tutar. Ayrıca, kurumsal imtiyaz vergilerini belirlemekten, vergileri toplamaktan, Delaware’da iş yapacak yabancı ticari kuruluşları kayıt altına almaktan sorumludur ve bazı durumlarda dava tebligatlarını kabul etmekle yetkilendirilmiştir. Özetle görevleri, şirketilerin organize edildiği ve kayıtlarının tutulduğu birçok eyalet sekreterliğinin görevleriyle aynıdır.

Bu açıklama, tipik bir hükümet bürokrasisinin tarifi gibi durmaktadır. Ancak Delaware Eyalet Sekreterlik Ofisi farklıdır. Delaware Eyalet Sekreterliği, tamamen modern bir devlet kurumu ve aynı zamanda kullanıcı dostu bir yapı olmayı başarmaktadır. Sonuç olarak, Eyalet Sekreterliği, şirketlerin Delaware’da kurulmaları için başlı başına bir etkendir. Delaware Eyalet Sekreterliği’nin sahip olduğu saygınlık ve hayranlığı kazanmayı başarması iki etmene indirgenebilir: verimlilik ve tutum.

Eyalet Sekreterliği Şirketler Bölümü, en güncel bilgisayar teknolojilerini kullanır. Eyalet Sekreterliği’ne gönderilen belgeler bir görüntüleme sisteminde taranır ve elektronik ortamda saklanır. http://corp.delaware.gov adresinde bulunan Bölüm’ün web sitesinden, online servislere, formlara, hizmet ücretlerine, Eyalet Sekreterliği veri tabanında bulunan temel kurumsal bilgilere ve online olarak Delaware kanunlarına ulaşmak mümkündür. Şirket kanuni temsilcileri, sadece Eyalet Sekreterliği tarafından yüklenmiş formlara online olarak ulaşmakla kalmayıp aynı zamanda online olarak başvuru yapabilmekte, dokümanların onaylı veya onaysız kopyalarını alabilmekte ve şirket faaliyet belgesi dokümanlarını indirebilmektedir.

Eyalet Sekreterliği sadece kaliteli hizmet sunacak ekipmanlara sahip olmasıyla değil, bununla birlikte, temel müşteri sorgularını, imtiyaz vergisi konularını ve ticari kuruluş dosyalamalarını başarıyla ele almak için farklı idari bölümler kurarak da kaliteli hizmet sunmak üzere organize olmuştur. Bölüm personelleri iki vardiyalı olarak çalışmakta, işlem taleplerine hızlı cevap verebilmek için gece yarısına kadar çalışmalar devam etmektedir. Bununla birlikte, dosyalardan daha sonra gönderilecek olanlar için belgeleri önceden düzenleme işlemlerini de yapmaktadırlar. Eyalet Sekreterliği, ek bir ücret karşılığında acil ve zamana bağlı başvurular için bir saat, iki saat, gün içi ve 24 saat içerisinde de hizmet vermektedir.

Bu verimli sistem sayesinde, Bölüm çalışanları, bir hizmet talebinin tam olarak hangi aşamada ve ne durumda olduğunu bilerek talep edilen hizmeti zamanında ve yeterli şekilde yerine getirebilmektedir. Nitekim, diğer mahkemelerde olası idari sorunlara yol açabilecek ve işlerin sonuçlanmasını engelleyebilecek durumları engellemek için Delaware şirketlerinin dahil olacağı şekilde işlemlerin düzenlendiğine şahit olmuşumdur.

Bu operasyonel başarılar oldukça etkileyicidir. Yine de Delaware Eyalet Sekreterliği’nin en çok tavsiye edilen kalite unsuru çalışanlar arasındaki ekip ruhudur. Bu anlamda, Delaware Eyalet Sekreterliği’nin geçmişte ve günümüzde oluşturduğu yapı oldukça eşsizdir. Şirketler Bölümü çalışanları işlerini bir ticari şirket gibi görmektedir. Ve gerçekten de bu Bölüm, kar elde etmektedir. Bu girişimci yaklaşım, diğer bazı Eyalet Sekreterlikleri’nin özel sektörü çileden çıkartan bürokratik yaklaşımlarının tam tersidir. Delaware Eyalet Sekreterliği çalışanları kendilerini bir hizmet sektörünün çalışanları olarak görmektedir. Bu tutumları, Delaware Eyalet Sekreterlik Ofisi ile çalışanların dostluğunu kazanmış ve yeni şirket kurulumlarında Delaware’nin başarısına katkı sunmuştur.

Sonuç

Neden şirketler Delaware’da kuruluyor? Bu sorunun bir değil birden çok cevabı var. Cevaplar arasında yer alan etmenler; modern ve ulusal kabul görmüş şirketler kanununa sahip olması, iş planlamalarını kolaylaştıran gelişmiş içtihat kanunlarının bulunması, oluşabilecek şirket sorunlarını ele alan saygıdeğer Court of Chancery’nin varlığı, verimli ve kullanıcı dostu çalışmalarıyla Eyalet Sekreterlik Ofisinin varlığı ve şirketler hukuku yasalarını birinci önceliğe koyarak, şirketler yasasını en güncel şekilde tutmayı amaçlayan bir yasama organının bulunmasıdır.

Elbette, Delaware’da şirket kurulmasını teşvik eden etmenlerin bazıları diğer eyaletler tarafından kopyalanabilir veya taklit edilebilir durumdadır. Ancak, çoğu bunu başaramaz. Her durumda, bu etmenlerin tamamı ve çeşitli bölümlerde aralarında yarattıkları sinerji günümüzde Delaware’ı şirketler için önemi yadsınamaz bir merkez haline getirmektedir.

Delaware muhtemelen bu özenilen durumun keyfini sürmeye devam edecektir. Stanford Üniversitesi’nin eski dekanı Bayless Manning, Delaware’ı müşterilerine önermesine yol açan sinerjiyi tanımlarken kusursuz biçimde ifade etmiştir. Delaware avukatları hakkında güzel ifadelerinden sonra Delaware’ın çekiciliğini neredeyse bir doğa olayı olarak açıklamıştır: “Dahası, oluşabilecek her sorunla baş edebilmek adına, ben ve Delaware avukatları geniş kapsamlı ve donanımlı şirketler hukuku yapısına -ve bir bir içtihat hukukuna- sahip olacağız. Başka hiçbir yargı alanı bu kadar çok şey sağlayamaz. İşte bu nedenle, Delaware ulusal boyuttadır, her yıl daha fazla şirketi çekim gücüyle etkilemektedir ve bunun da ötesinde üstünlüğünü daha da güçlendirmektedir.”

--

--

Mustafa Emre Selek

Social Enterprises LLC Chief Operating Officer — US Business Incorporator & Investor Visa Expert